Wat maakt een zonnebril een goede zonnebril voor mensen met een hoornvliesaandoening? Om deze vraag te beantwoorden, moeten we in ieder geval niet te rade gaan bij modebladen, -sites of -blogs. Adviezen en tips voor een goede zonnebril vanuit het modeperspectief schrijven voor dat je moet kijken of je een driehoekig, rechthoekig of vierkant gezicht met rechte vormen hebt, of juist een rond, ovaal of hartvormig gezicht. Maar ook dat je kleur van je montuur afhankelijk moet zijn van het type dat je bent: ben jij een ‘warm’ of ‘koud’ type? Voor mensen met een hoornvliesaandoening gelden andere criteria, gelukkig. 
 
Een realiteit van een hoornvliespatiënt: “Hé Dombo, zet je zonnebril af, joh, misschien dat je dan wat beter ziet, de zon schijnt niet eens!” Ik heb een leuke werkdag achter de rug en fietst op deze wintermiddag goed gemutst door het Stadspark naar huis. Bij de uitgang van het park wil ik linksaf slaan. Ik geef richting aan en net op dat moment passeert een man van middelbare leeftijd op een wielrenfiets mij met hoge snelheid. Een bijna-botsing. Voordat ik sorry kan zeggen, krijg ik bovenstaande woordenstroom naar mij toe geslingerd. De rest van mijn fietsrit naar huis blijven die in mijn hoofd rondzingen. Ben verdrietig. Het staat niet op mijn voorhoofd geschreven dat ik hoornvliespatiënt ben. Het is min of meer een onzichtbare handicap die ik met mij meedraag. De zichtbaarheid is er wel als ik op deze zachte winterse, ietwat bewolkte namiddag een zonnebril draag met een behoorlijk donker glas terwijl ik door een park fiets waar de bomen het daglicht al grotendeels tegenhouden. Waarom dan die zonnebril? Die wielrenner weet natuurlijk niets van mijn hoornvliesaandoening. 
 
Het daglicht komt bij mij wel vijf keer harder binnen op mijn netvlies dan bij anderen. Ik heb mijn zonnebril dan ook niet voor niets opgezet. Ook bij het schemerlicht en in de avond, op de snelweg bijvoorbeeld, is dat nodig. Het strooilicht van de koplampen is zo intens. Soms draag ik zelfs in de avond een zonnebril. Ik heb getransplanteerde hoornvliezen en deze zijn wat onregelmatig, waardoor de lichtstralen niet op een juiste wijze worden gebroken door het (donor)hoornvlies en de lens. De lichtintensiteit is heftiger dan bij ‘gezond’ hoornvlies. Maar ik heb nóg een reden om een zonnebril op te zetten. De buitenlucht is vaak droog en bevat veel stof. Fietsen in de buitenlucht geeft stof de vrijheid zich achter mijn vormstabiele lenzen op te hopen. Met alle pijn en het vele tranen van dien. Je bent op zo’n moment meer met je ogen bezig dan met het verkeer rondom je. “Dan doe je je lenzen toch uit als je gaat fietsen?”, krijg ik vaak te horen. Dat kan, punt is echter dat ik zonder contactlenzen minder dan 10% zie. Niet echt bevorderlijk voor de verkeersveiligheid (en voor mijzelf). 
 
Het effect is een enorme reductie van de windcirculatie; mijn zonnebril heeft een lichte kromming naar de zijkant van mijn hoofd tot achter mijn ogen. Hierdoor heb ik beduidend minder last van de stof in de buitenlucht. Dus ook op deze winterse middag. Dit praktijkvoorbeeld is exemplarisch voor het belang en de keuzevorming van een -passende- zonnebril voor mensen met een hoornvliesaandoening. Dat gaat veel dieper dan denken vanuit het modeperspectief. Daarbinnen benadrukt men bijvoorbeeld het belang van de lengte van je neus. Een sferisch omschrijving uit een modeblog: “Een grote neus vraagt om een grote zonnebril, een kleine neus vraagt om een zonnebril die je wat hoger op je neusbrug draagt en bij voorkeur in een lichte kleur. Hierdoor lijkt de neus langer.” Natuurlijk is het te begrijpen dat je een zonnebril wilt hebben waarmee je je kunt identificeren. Maar dan nog zijn er inhoudelijke afwegingen te maken, die zorgen voor een prettig draag- en kijkcomfort en een hoge functionaliteit.
 
Montuur
Kwalitatief goede brillen zijn beter af te stellen voor een prettig zit-en draagcomfort. 
Goede pasvorm: groot genoeg om te voorkomen dat het Uv-licht je ogen via de boven-, onder- of zijkant kan bereiken.    
Glasvorming
Belang van optisch zuivere glazen (vrij van vertekeningen).
Gecurvde glazen geven beter bescherming tegen van opzij invallend licht.    
Absorptie
De “donkerte” (het absorptiepercentage van het zichtbare licht) van de glazen reduceert het zichtbare licht en beschermt tegen verblinding.
Hoe donkerder de glazen hoe meer zichtbaar licht wordt geabsorbeerd en dus hoe minder zichtbaar licht wordt doorgelaten.    
Glaskleuring
Grijs/groen reduceert de lichtintensiteit zonder dat het contrastvermogen of de kleurintensiteit vermindert.       
Bruine brillenglazen verhoogt gedeeltelijk het contrastlicht en kunnen vaak uitgevoerd worden met een extra contrast-verhogende kleur.    
Uv-filter
Zonneglazen moeten binnen de Europese wetgeving Uv-licht met een golflengte tot 380nm wegfilteren. Een etiket UV400 op de bril betekent dat Uv-licht tot 400nm wordt weggefilterd. De pupillen vergroten door de verduistering.
Wanneer er geen beschermde coating op de zonnebrilglazen zit, dringt er dus juist méér schadelijke Uv-straling in de ogen.    
Schitteringen
Het is geen noodzaak, maar afhankelijk van het gebruik kan het kan goed zijn om de glazen polariserend te laten zijn zodat hinderlijke schitteringen (op natte oppervlakten) geneutraliseerd worden.       

Voor mijn hoornvliesproblemen recidiverende herpes met een recente bacteriële infectie en droge ogen draag ik een kappenbril, zo komt er niets in het oog en gaat het vocht er niet uit. Je kunt  gewoon een leuk model uitkiezen bij de opticien. Voor de lichthinder gebruikte ik altijd een voorzetbril maar ik zag dan minder goed.  Door Koninklijke Visio ben ik gewezen op het dragen van een "shadowmaster". Voor €19 koop je een klein kapje dat je op de poten van je bril schuift. De inval van het licht wordt echt veel minder! Misschien handig als aanvulling op bovenstaand verhaal.

Dank voor je waardevolle aanvulling, Annet. Los hiervan staat in het Cornea magazine van Voorjaar '23 op blz. 30 & 31 een verslag over onder ander kappenbrillen. Lezenswaardig!